Kan grubuna göre beslenme, kan grubuna göre daha iyi tolere edilebilen yiyeceklerin farklılaştığını ve buna göre beslenilmesi gerektiğini savunan popüler bir diyet yaklaşımıdır. Kan grubuna göre keskin farklılıklar içeren beslenme modelleri sunan kan grubu diyeti, henüz çok az bilimsel çalışma ile desteklenmiştir. Diğer bir deyişle kan grubuna göre beslenmenin bilimsel bir bilgi olarak kabul edilebilmesi için daha fazla çalışma ve araştırma ile doğrulanmasına ihtiyaç vardır.1 Ancak kan grubuna göre beslenme çok kişi tarafından merak edilen ve ilgi gören bir konudur. Bu nedenle kan grubuna göre beslenme önerilerinin nasıl olduğunu merak ediyorsanız yazımızın devamını inceleyebilirsiniz.
Kan Grubuna Göre Beslenme Nedir?
Kan grubuna göre beslenme, kan grubu diyeti olarak da adlandırılır ve ilk kez 1996 yılında Dr. Peter D’Adamo tarafından kaleme alınan bir kitap ile ortaya atılmıştır. Bu kitapta herhangi bir kişi için en doğru ve sağlıklı diyetin; A, B ve 0 kan gruplarına bağlı olduğu iddia edilmektedir. D’Adamo, her kan grubunun atalarımızın genetik özelliklerini ve hangi beslenme biçimiyle geliştiklerini temsil ettiğini öne sürmüştür. Buna göre doğru beslenmenin sağlığın korunması, geliştirilmesi ve bazı kronik hastalıklara yakalanma risklerinin azaltılması gibi faydalarının olabileceği de iddialar arasında yer alır. Şu anda eldeki verilere göre kan grubu diyeti, bilimsel çalışmalarla yeterli düzeyde doğrulanmış ve bilim dünyasınca kabul görmüş değildir. Ancak yine de kan grubuna göre beslenme, diğer birçok beslenme yaklaşımı gibi varlığını sürdürmekte ve bazı kişiler tarafından dikkate alınarak uygulanmaktadır.1
Kan Grubu Diyeti Nasıl Yapılır?
Kan grupları, kan içeriğinde yer alan antijenlere göre gruplandırılmıştır. Buna göre A, B, AB ve 0 kan grubu olmak üzere dört farklı kan grubu mevcuttur. A tipi kan grubunda A antijeni, B tipi kan grubunda B antijeni, AB kan grubunda hem A hem de B antijenleri yer alırken 0 kan grubunda ise iki antijen türü de yer almaz. Ayrıca her bir kan grubunun Rh faktörü barındırıp barındırmadığına göre Rh negatif ve Rh pozitif olmak üzere iki ayrı alt türü bulunur. Kan grubuna göre beslenme modeli bu kan gruplarının farklı atalardan köken alan insanları gösterdiğini ve beslenme modellerinin de buna göre farklı olması gerektiğini savunur. D’Adamo’ya göre belirli bir besin bileşimi ile kanın temas etmesi halinde lektin adı verilen bir proteinle kimyasal bir reaksiyon ortaya çıkar. Lektinler ise kan ve sindirim sistemi üzerinde doğrudan etkilere sahiptir ve antinutrientler olarak da adlandırılır. Yine D’Adamo’ya göre bu proteinler, kandaki antijenlere bağlanarak bunların bir araya toplanmasına ve yorgunluk, hazımsızlık, baş ağrısı, cilt sorunları ve diğer bazı sağlık sorunları gibi potansiyel etkilere yol açabilir. (2, 3)
Örneğin; bazı kan grupları et ve protein ağırlıklı beslenmeye uygunken bazı kan grupları daha çok bitki ve tahıl bazlı beslenmelidir. Çünkü kan grubuna göre ataların avcılık, toplayıcılık gibi beslenme tarzını etkileyen farklı yaşam biçimlerine sahip olduğu savunulur. (2) Bu nedenle söz konusu akıma göre beslenmeye başlanmadan önce kan grubu tayini yapılmalıdır. Herhangi bir sağlık kuruluşunda tek tüp kan örneği alınarak kan grubu tayini yapılabilir. Belirlenen kan grubuna göre Dr. Peter D’Adamo tarafından savunulan beslenme modelleri ise aşağıda detaylı olarak açıklanmıştır.
A Kan Grubuna Göre Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Kan grubuna göre beslenmeyi savunan Dr. Peter D’Adamo’ya göre A kan grubu, milattan önce 25.000 yılı civarında 0 kan grubundan sonra ikinci olarak ortaya çıkan kan grubudur. Bu dönemde insanlar çiftçiliğe başlamıştır. A kan grubu, kan grubu diyeti akımına göre tarımcı kan grubu olarak bilinir. Bu nedenle A kan grubuna göre beslenme bitki bazlı, vejetaryen ağırlıklı bir beslenme modeline uygundur. Genel olarak bu tarza uygun olmayan bir diyet, A kan grubuna sahip bireylerde çeşitli sağlık sorunlarını ve rahatsız edici semptomları tetikleyebilir.1 2
A Pozitif Kan Grubuna Göre Beslenme
Bitkisel bazlı bir beslenme tarzına sahip olması gereken A pozitif kan grubuna sahip kişiler; meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve soya peyniri (tofu) gibi besinleri bol miktarda tüketebilir. Protein kaynağı olarak özellikle kırmızı etten kaçınmalı, ölçülü olarak tavuk, hindi gibi protein kaynaklarını tüketmelidir. Bu kan grubuna sahip kişiler aynı zamanda deniz ürünlerini de tüketebilir. Kilo kaybı için deniz ürünlerinin yanı sıra sebzeler, ananas, az miktarda zeytinyağı ve soya tercih edilebilir. Ancak A Rh + kan grubuna göre beslenme buğday, mısır, barbunya ve özellikle de süt ürünlerinden mümkün olduğunca kaçınmayı gerektirir.4
A Negatif Kan Grubuna Göre Beslenme
A Rh negatif kan grubuna göre beslenme için de meyve ve sebzeler, tofu, baklagiller, organik ve taze tam tahıllar en uygun besinlerdir. Sebzeler, zeytinyağı, ananas ve soya kilo vermeye yardımcı iken barbunya, mısır ve buğday kilo alımına neden olabilir. Süt ürünleri bu kan grubuna sahip bireylerde rahatsız edici semptomlara ve kilo artışına yol açabilir. Protein ihtiyacı için ise az miktarda beyaz et ve balık tercih edilebilir. 5
B Kan Grubuna Göre Beslenme Nasıl Olmalıdır?
B kan grubu, Dr. D’Adamo tarafından göçebe grup olarak adlandırılır. Bu kan grubu milattan önce 15.000 yıllarında hayvan gütmeye odaklanan göçebe topluluklarda ortaya çıkmıştır. Dr. D’Adamo’ya göre B kan grubuna göre beslenme tarzı et ve süt ürünlerinin ağırlıklı olduğu bir modeldir.1 2
B Pozitif Kan Grubuna Göre Beslenme
B Rh pozitif kan grubuna göre beslenme; et ve süt ağırlıklı hayvansal bir beslenme tarzından oluşur. Buna göre et çeşitleri, süt ürünleri, deniz ürünleri, bir miktar meyve ve tahılları içeren bir diyet bu gruptaki kişiler için uygundur. Kilo vermek isteyen B pozitif kan gruplu kişiler yeşil sebzeler, yumurta, karaciğer ve meyan kökü çayı tüketebilir. Fakat tavuk, mısır, fıstık ve buğday kaçınılması gereken besinler arasındadır. 4
B Negatif Kan Grubuna Göre Beslenme
Kan grubu B negatif olanlar et, deniz ürünleri, meyveler, süt ürünleri ve tahılları içeren karışık bir diyetle beslenebilir. Ancak tahıllardan karabuğday ve buğday, mısır, mercimek, domates, susam ve yer fıstığı gibi besinler bu kişiler tarafından tüketilmemelidir. Tavuk eti de çok fazla tercih edilmemelidir. Özellikle yeşil sebzeler, kırmızı et, yumurta ve az yağlı süt ürünleri bu kişiler için en uygun besinler arasındadır.5
AB Kan Grubuna Göre Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Enigma grubu olarak da adlandırılan A B kan grubuna göre beslenme, temelde A ve B gruplarının bir karışımından oluşur. Nadir bir kan grubu olan AB grubu, en son oluşan gruptur ve Dr. D’Adamo’ya göre tarihi 1000 yıldan daha uzun değildir. Bu grup göçebeler ve çiftçilerin bir araya gelmesi ve karışması sonucunda oluşmuştur.2
AB Pozitif Kan Grubuna Göre Beslenme
AB kan grubuna göre beslenme A ve B grubunun bir karışımı olarak süt, tofu, kuzu eti, balık, bazı tahıllar, meyve ve sebzeler ile beslenebilir. Bu kişiler kilo vermek istedikleri takdirde deniz ürünleri ve yeşil sebzelere ağırlık verebilir. Fakat AB Rh pozitif kan grubuna göre beslenme tavuk eti, mısır, karabuğday ve barbunya gibi besinlerin tüketiminden kaçınmayı gerektirir.4
AB Negatif Kan Grubuna Göre Beslenme
AB negatif kan grubu da tıpkı pozitifte olduğu gibi deniz ürünleri, süt ürünleri, yeşil sebzeler ve etleri içeren hem hayvansal hem de bitkisel bir beslenme planı oluşturabilir. AB grubu kana sahip kişiler D’Adamo’ya göre düşük mide asidine sahip olduklarından kafein, alkol ve işlenmiş, tütsülenmiş et ürünlerinden kaçınmalıdır. Yoğurt ve kefir gibi fermente süt ürünleri ise bu gruptaki bireyler için uygundur.5
0 Kan Grubuna Göre Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Kan grubuna göre beslenme modelinde 0 kan grubu, en eski kan grubudur. Tarihi milattan önce 40.000 civarında Cro-Magnon halkına kadar uzanır. Avcı ve toplayıcı döneme denk gelen 0 kan grubuna göre beslenme düşük karbonhidratlı, yüksek proteinli bir diyet şeklinde olmalıdır.2
0 Pozitif Kan Grubuna Göre Beslenme
0 Rh pozitif kan grubuna göre beslenme yağsız etler, kümes hayvanları, meyve ve sebzeler, yüksek proteinli bir diyetten oluşmalıdır. Süt ürünleri, tahıllar ve baklagiller ise bu diyette az miktarda yer almalıdır. Kilo vermek istemeleri halinde bu kan grubuna sahip kişiler karbonhidrat alımını mümkün olduğunca azaltmalı, deniz ürünleri, kırmızı et, ıspanak ve brokoli gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler ve zeytinyağına ağırlık vermelidir. Ayrıca D’Adamo’ya göre 0 grubu kana sahip kişiler mideye ilişkin sorunlar yaşamaya eğilimli olduklarından bazı besin takviyelerini kullanmayı da göz önünde bulundurabilir.5
0 Negatif Kan Grubuna Göre Beslenme
0 negatif kan grubu da tıpkı 0 pozitifte olduğu gibi yüksek proteinli yiyecekleri tercih etmeli, bol miktarda et, sebze, meyve ve balık yemelidir. Fakat tahıllar ve baklagilleri sınırlı olarak tüketmelidir. Kilo vermek için bu gruptaki bireyler deniz ürünleri, kırmızı et, ıspanak ve brokoliyi mutlaka beslenme planı içerisine dahil etmelidir. Yağ olarak zeytinyağı tercih edilmeli, buğday, mısır ve süt ürünlerinden ise mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Yine bu gruptaki bireylerde de mide hassasiyetine eğilim söz konusu olduğundan dikkatli olmakta fayda vardır.4
Kan Grubuna Göre Beslenme İşe Yarar mı?
Kan grubu diyeti içeriği ve yaklaşım tarzı açısından ilgi çekicidir. Ancak bu beslenme modelini destekleyecek yeterli miktarda bilimsel kanıt yoktur. Kan grubu diyeti herhangi bir klinik çalışmada kanıtlanmamıştır. Bu, kan grubu diyetinin yalnızca Dr. Peter D’Adamo’nun bir teorisine dayandığı anlamına gelir. Bununla birlikte kan grubu diyeti ile birlikte kilo vermek mümkündür. Çünkü genel sağlık için faydalı olan meyve ve sebzeler, yağsız etler gibi faydalı birçok besini tüketmeyi gerektirir. Fakat bu kilo kaybının kan grubunuza uygun yiyecekler yemenizle herhangi bir ilgisi olmayabilir. Temelde besinlerle birlikte vücuda alınan kalorinin kısıtlanması, fiziksel aktivite ile harcanan kalorinin artırılması kilo vermeyi sağlar. Kan grubu diyeti, çok yüksek kalori içeren tatlılar, cipsler, fast food ürünleri gibi yüksek oranda işlenmiş olan pek çok besinden kaçınmanızı önerir. Bu da sağlıklı bir yaklaşımdır ve her bireyde kilo verme sürecine olumlu etki eder. Dolayısıyla kan grubuna göre beslenme belirli amaçlara hizmet edebilir ve işe yarayabilir. Ancak kan grubu ve besin ilişkisine yönelik iddiaların kanıtlanabilmesi için bunu bilimsel olarak ortaya koyan çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu nedenle şu anda yalnızca bir teori şeklinde kabul edilmektedir.6
Siz de beslenme düzeninizi gözden geçirmeyi düşünüyor, sağlıklı ve dengeli beslenmeye başlamak istiyorsanız önce sağlık uzmanınıza danışarak gerekli taramalarınızı yaptırabilir, ardından bir diyetisyene danışabilirsiniz. Ek olarak “Sağlıklı Beslenme Nedir?”, “Sağlıklı Sebze ve Meyveler” ve “Düzenli Egzersiz ve Spor Yapma” gibi diğer yazılarımızı da inceleyerek konu özelinde daha detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
